Naszym zadaniem było przedstawienie faktów, ponieważ dość mieliśmy sprzecznych informacji czy krążących w Internecie dziwnych historii i opowieści. Mimo najszczerszych chęci, prawdopodobnie nie ustrzegliśmy się jednak przed różnego rodzaju błędami. W przypadku posiadania przez Was wiarygodnych informacji związanych z kalendarium, zapraszamy do podjęcia współpracy przy jego rozszerzaniu lub poprawianiu.
Kalendarium Marki Wartburg.
3 grudnia 1896 - Heinrich Ehrhardt przy wydatnej pomocy Konsorcjum Bankowego powołuje do życia Fahrzeugfabrik Eisenach A.G. (FFE)
14 Lipca 1899 - pierwszy samochód wyprodukowany w Eisenach pod nazwą Wartburg.
12 Września 1889 - fabryka podejmuje współpracę licencyjną z Francuską firmą Decauville.
14 Lipca 1899 - pierwszy dwucylindrowy licencyjny samochód otrzymuje nazwę Wartburg. Nazwę, która zostaje zaczerpnięta z położonego nieopodal zamku Wartburg.
Marzec 1900 - 7 samochodów wjeżdża na zamek Wartburg by pokazać swoje możliwości. Auto otrzymuje wtedy oficjalną nazwę Wartburg Motor Car.
1904 - rusza produkcja pod nowym znakiem handlowym Dixi.
1907 - rozpoczyna się eksport samochodów do Francji i Anglii.
1909/1910 - częściowe przestawienie produkcji na rzecz wytwarzania silników DIXI na potrzeby łodzi, okrętów oraz samolotów.
1914 - wraz z wybuchem I Wojny Światowej, zarząd zakładów podejmuje decyzję o całkowitym przestawieniu produkcji na potrzeby wojska.
21 Maja 1921 - zakład nie potrafiący sprostać oczekiwaniom rynku w czasach pokoju, łączy się z prężnie jak na tamte czasy działającą Gothaer Waggonfabrik, dając nową nazwę zakładowi - "Fahrzeugfabrik Eisenach, Zweigniederlassung der Gothaer Waggonfabrik AG" - tym samym tracąc swoją niezależność.
1927 - po wielu latach prób wspólnego produkowania taboru kolejowego, a następnie ciężarówek, rozpoczyna się montowanie nowego modelu ciągle firmowanego marką Dixi, ale tym razem na licencji Brytyjskiego Austina 7.
14 Listopada 1928 - pomimo ciągle ważnej licencji na Austina 7 wiążącej obie firmy na okres 1927-1932 roku, firmę wraz ze wszelkimi prawami do produkcji i marki Dixi przejmuje konsorcjum BMW. Dotychczasowa nazwa zakładu zostaje przekształcona na BMW Werk Eisenach. Odtąd BMW stawia na produkcję samochodów osobowych. Do końca roku '32 wywiązuje się z postanowień umowy jednak 1 Stycznia 1933 definitywnie zamyka okres produkcji autorskiej marki Dixi.
1937 - w zakładzie BMW Werk Eisenach rozpoczyna się dwutorowa produkcja. Z jednej strony wytwarza się samochody osobowe, a równolegle również motocykle wojskowe BMW R 75 Sahara dla potrzeb Wehrmachtu
1954 - w fabryce VEB IFA Automobilfabrik EMW Eisenach [ Eisenacher Motorenwerk ] rozpoczyna się proces przygotowań do wprowadzenia samochodu, mającego zastąpić model F9. Zostaje stworzony jeden prototyp, który bazuje na podwoziu IFA F9. Łączy go również przednie i tylne okno jak i dwoje drzwi. Przód natomiast nawiązuje już bezpośrednio do powstałego później W311. Pod koniec roku następuje nieoficjalna prezentacja modelu studyjnego.
Październik 1955 - powstają pierwsze 162 pojazdy pod marką EMW 311, nazwane później AWE 311. Jest to tak zwana seria zerowa [ Nullserie ]. Jest to 148 sztuk limuzyny, 12 sztuk kombi-limuzyna z trzema drzwiami, 2 sztuki wersji kabriolet.
Wartburg staje się następcą samochodu IFA F9. Zachowując większość rozwiązań mechanicznych dostaje nowoczesną karoserię o bardzo dobrym współczynniku CX. Konstrukcja pamięta czasy przedwojenne, silnik pozostaje tej samej pojemności - 900 ccm, jednak zostaje wzmocniony do 37 KM głównie dzięki zmianie głowicy. W porównaniu z IFĄ zmieniony jest również układ zapłonowy z rozdzielaczowego na potrójny przerywacz z układem trzech zabudowanych cewek.
Łącznie powstaje 14223 sztuk Wartburga 311.
27-28 Listopada 1955 - w I Międzynarodowym Rajdzie Wartburga, bierze udział 6 prototypowych samochodów Wartburg 311. Wszystkie bezawaryjnie dojeżdżają na metę.
22 Grudnia 1955 - oficjalnie zmianie ulega nazwa fabryki na VEB Automobilwerk Eisenach (AWE).
2 Stycznia 1956 - rusza produkcja seryjna Wartburga 311 od numeru podwozia 00 009/6. Od numeru silnika 11-0676/6 przewidziane jest przez fabrykę stosowanie mieszanki paliwowo-olejowej w stosunku 1:33 a przypadku stosowania oleju Castrol 1:40
29 Stycznia 1956 - po raz pierwszy w Polskiej prasie motoryzacyjnej pojawia się artykuł o Wartburgu 311 [ Tygodnik Motor - Nowy Samochód Produkcji NRD - AWE 311 - nr.05 - [ 197 ] - 29.01.1956 ].
Kwiecień 1956 - Na wiosennych Targach Lipskich w pawilonie IFA zostaje zwiedzającym zaprezentowany samochód Wartburg 311 w czterech pierwszych odmianach - limuzyna, limuzyna z otwieranym dachem [ faltdach ], kabriolet oraz kombi.
Kwiecień 1957 - Na kolejnych wiosennych Targach Lipskich zaprezentowane zostały następne modele Wartburga. Model 311 w wersji: Coupe, "Caming-Limousine", Wartburg 313 w dwóch nadwoziach: 4-osobowy Hardtop ze zdejmowanych sztywnym dachem i dodatkowym dachem miękkim oraz 2-osobowy Roadster Kabrio, wersja prototypowa - Bellevue [ nigdy nie weszła do produkcji seryjnej ] oraz Wartburg 311 Pick-up również w wersji prototypowej [ nigdy nie wszedł do produkcji seryjnej w tym wyglądzie, nawiązującym do zmodyfikowanej wersji Kombi ].
6 Czerwca 1957 – od numeru nadwozia 6430/7 - prądnica 130-Watt'owa zostaje zastąpiona prądnicą 180-Watt'ową IKA 8001.4.
1957- rozpoczynają się prace nad 4-suwową jednostką o pojemności 1088ccm jako następcy 2-suwa. Plany zarzucono w roku 1960.
31 Stycznia 1958 – od tego momentu montowana jest seryjnie skrzynia biegów z synchronizacją 2,3 i 4 biegu.
15 Października 1958 – następuje zmiana okładzin ciernych z 38 mm na 50 mm, co owocuje zwiększeniem sumarycznej wartość powierzchni ciernych z 600 cm do 920 cm kwadratowych w samochodzie. Z przodu zastosowano system dwuwspółbieżny Duplex, a z tyłu Simplex.
1 Grudnia 1958 – następuje pierwszy "facelifting" związany z "grillem" 313-stki (niestety brak na ten temat dokładnych informacji).
Marzec 1959 - na wiosennych Targach Lipskich po raz pierwszy oficjalnie paleta modeli Wartburga 311 zostaje zaprezentowana z nową chromowaną atrapą nawiązującą do modelu 313. Zachowano przy tym wymienność z poprzednim frontem.
23 Września 1959 - łożysko wyciskowe ulega zmianie. Stare stanowił pierścień dociskowy nasączony olejem grafitowym (niestety brak na ten temat dokładnych informacji).
12 Listopada 1959 - wprowadzenie nowych zwrotnic do 311.
9 Grudnia 1959 – po raz pierwszy Wartburg wyposażony zostaje w asymetryczne reflektory.
Model Roku 1959 - W roku '58 i '59 wprowadzono na tyle dużo nowych rozwiązań technicznych, iż powstała nazwa podsumowującą te zmiany - Wartburg - "model roku 1959". Auto charakteryzowało się takimi rozwiązaniami jak: nowoczesne lakiery na bazie sztucznych żywic w "atrakcyjnych" pastelowych kolorach, dwubarwne malowania nadwozi oddzielane chromowanymi listwami. Na kołach nowy wzór polerowanych dekli, nowy układ piór wycieraczek szyby przedniej poprawiał znacznie widoczność przy jeździe w czasie opadów. We wnętrzu zmieniono jedynie detale, jednak dało się odczuć ich staranniejsze wykonanie. Z istotnych zmian należy wymienić nowe rozwiązania techniczne w aucie. Nowa głowica mocowana za pomocą 8 śrub, zmiany w pasowaniu i ułożyskowaniu wału korbowego zwiększające jego trwałość. Dokonano zmian w gaźniku mające na celu zmniejszenie zużycia paliwa. Zsynchronizowano również trzy wyższe biegi, ulepszono układ hamulcowy, a drobnymi zmianami objęto zębatkowy układ kierowniczy, natomiast w resorach zawieszenia wprowadzono większą ilość cienkich piór, zastosowano pewne zmiany w ułożyskowaniu kół, przegubach i półosiach. Moc prądnicy zwiększono do 180 W.
1960 - dochodzi do prezentacji prototypu 313/2 o konstrukcji samonośnej z silnikiem przed tylną osią. Po roku 1962 prace zostają wstrzymane.
7 Kwietnia 1960 - silnik zaopatrzono w nowy filtr powietrza oraz gaźnik Typ H 362-18, w którym została zastosowana dysza główna 115. (Stary model H 362-5 posiadał dyszę 120)
21 Lutego 1961 - Od numeru nadwozia - 61 10 251 - zbiornik paliwa zostaje powiększony z 40 do 44 litrów.
25 Kwietnia 1961- Od numeru podwozia - 61 15496 - moc silników wzrosła z 38 KM do 40 KM. Stopień sprężania początkowo z 6,6 poprzez 6,8 i 7,3 by ostatecznie osiągnąć poziom 7,5.
2 Stycznia 1962 - Do produkcji zostaje skierowany nowy model Wartburga - Wartburg 312 nazywany wymiennie Wartburgiem 1000. Najistotniejsze zmiany nie są widoczne z zewnątrz. Model 312 otrzymuje nowy silnik o pojemności 992 ccm i mocy 45 KM przy 4000-4250 obr/min oraz gaźnik BVF H 362- 20. Podwyższeniu ulega również moment obrotowy który wzrósł o 1 kGm do wartości 9,5 kGm przy 2000-2250 obr/min. Średnica tłoków zostaje powiększona z 70,0 mm do 73,5 mm. Zmieniony zostaje kadłub, układ korbowy, głowica i układ chłodzenia, który z dotychczasowego termosyfonowego zmieniono na układ z pompą wody w obiegu, termostatem, dmuchawą i nagrzewnicą [ dotychczas rolę nagrzewnicy spełniała chłodnica ]. Ze zmian podwoziowych należy wymienić rezygnację z centralnego systemu smarowania olejem na rzecz indywidualnych smarowniczek na smar stały. Przebiegi między obsługowe zostają podwyższone według zaleceń producenta do 5000 km. We wnętrzu ulega zmianie koło kierownicy. Nowy ster nie jest w pełni okrągły co ma ułatwiać wsiadanie. Sygnał klaksonu uruchamiany jest teraz długa dźwignią zamiast pierścienia znajdującego się we wnętrzu koła kierownicy. Dźwigienka służy również do "migania" światłami mijania. Rozwiązania te zostały przeniesione z modelu 313 Sport. Do kolejnych drobnych zmian w modelu zaliczyć należy: podłokietniki, uchwyt pokrywy bagażnika oraz osłonę przeciwsłoneczną dla pasażera.
25 Listopada 1963 - począwszy od podwozia numer 64 4120, wprowadzono gaźnik - Typ H 362-24.
Marzec 1964 - na wiosennych Targach Lipskich dochodzi do prezentacji nowych modeli Wartburga w wersjach Kombi. Tył przekonstruowano względem typów poprzednich. Dwie odmiany: Standard i De Luxe otrzymały znacznie powiększone drzwi tylne oraz pełne zderzaki z "prawdziwego zdarzenia". Klapa otwiera się do góry i w takim miejscu jest unieruchamiana. Koło zapasowe umieszczono pod podłogą, zmieniono również sposób rozkładania siedzeń, zwiększając dzięki temu długość powierzchni ładunkowej.
Wrzesień 1965 –- na jesiennych Targach Lipskich zostaje zaprezentowany Wartburg 312/1. Karoseria Wartburga 312 na nowym podwoziu. Nowa rama jest całkowicie przekonstruowana z niezależnym zawieszeniem wszystkich kół na sprężynach śrubowych, koła 13 calowe, układ hamulcowy zbliżony do poprzedniego parametrami, mimo zastosowania mniejszych kół. Samochód zyskuje także zupełnie inny układ wydechowy- cichszy od poprzednika, silnik mimo to nadal ma 45 KM. Nowa skrzynia biegów ze zmienionymi przełożeniami. Prędkość maksymalna to 125 km/h. Przedstawiona uzbrojona rama posłużyła jako baza dla nowego modelu Wartburga 1000 o fabrycznym oznaczeniu 353, które po pewnym czasie stało się oznaczeniem rynkowym.
1 Października 1965 - rozpoczęcie produkcji nowego Wartburga - 312/1
1 Lipca 1966 - wypuszczenie z linii montażowych nowego nadwozia - Wartburga 353 rozpoczynającego się od numeru ramy/karoserii 01.30 001 [ w folderach reklamowych przedstawiany jako "Der Neue Wartburg 1000" ]
1967 - koniec produkcji Wartburga 312/1. Wraz z definitywnym zakończeniem produkcji tego modelu, Wartburg o fabrycznym oznaczeniu 353 zaczyna oficjalnie występować w handlu jako Wartburg 353.
1 Lipca 1967 - samochody Wartburg 353 wyposażane są w całkowicie nową w pełni zsynchronizowaną skrzynie biegów. W przekładni zachowano mechanizm wolnego koła, został on jednak przeniesiony przed skrzynkę na wałek sprzęgłowy. Nowa skrzynia obliczona została na wejściowy moment 11 kGm.
1 Października 1967 - do produkcji zostaje wdrożony Wartburg 353 Tourist, którego karoseria wytwarzana jest w w zakładzie nadwoziowym w miejscowości Halle.
28 Październik 1967 - otwarcie pierwszego muzeum Wartburga, połączonego z salonem sprzedaży.
1968 - Powrót do projektu 4-suwowego silnika. W Efekcie powstaje konstrukcja 4 cylindrowa o mocy 81,5 KM. Niestety rok 1972 przynosi kolejne wstrzymanie projektu.
1969 - rozpoczęcie kooperacji pomiędzy AWE, AWZ i Skodą - na świat przychodzi prototypowy model 760.
6 Maja 1969 - od numeru nadwozia 04 10 471 zmianie ulega przełożenie 4 biegu z 0,968 na 0,906. Całkowite przełożenie skrzyni biegów zostaje zmniejszone z 4,09 na 3,29.
6 Maj 1969 - od nadwozia nr. 04 10 474, do produkcji zostaje wdrożony nowy silnik 353.1 o mocy 36,8 kW [ 50 KM ].
Wrzesień 1974 - powstaje prototypowy model 360.
3 Marca 1975 - powstaje model 353W z hamulcami tarczowymi.
1977 - koniec nieudanej kooperacji AWE AWZ i Skody.
1978 - ostatnia próba stworzenia auta prototypowego firmy AWE - Wartburg 610M o konstrukcji samonośnej. Projekt niestety zostaje zakończony praktycznie zaraz po jego rozpoczęciu.
Wrzesień 1978 - końcowy tłumik w modelu 353W z prostego, zostaje skierowany na bok.
1981 - ruszają prace nad 3 cylindrową jednostką 4-suwową o pojemności 1191 ccm i mocy 60KM - projekt jednak wstrzymano odgórnie jak wszystkie poprzednie, tym razem z powodu nakazu wykorzystania licencji VW.
14 Czerwca 1982 - wprowadzenie gaźnika Jikov 32 SEDR oraz reflektorów H4 Ruhla.
2 Stycznia 1984 - Dochodzi do prezentacji Wartburga 353 o oznaczeniu "S". Wersji zastępującej, zwyczajowe w Wartburgu, oznaczenie DeLuxe w wersjach "wyższych" na wspomnianą literkę "S". W wersji tej najbardziej charakterystyczne było zniknięcie m.in. chromów na rzecz elementów karoserii i detali malowanych na czarno.
1 Październik 1985 - z taśm zjeżdża "milionowy" egzemplarz Wartburga 353/353W.
12 Października 1988 - rozpoczęcie produkcji Wartburga 1.3 z silnikiem na licencji VW o pojemności 1272 ccm i mocy 58,5 KM.
10 Kwietnia 1991 - z taśm w Eisenach zjeżdża ostatni Wartburg, kończąc tym samym jedną z piękniejszych historii. Przygoda z Wartburgami trwała ponad 90 lat, jako niezależna fabryka produkowała wiele wspaniałych modeli samochodów które przetrwały do dziś i są żywym dowodem jakości wykonania i tradycji które zapoczątkował Heinrich Ehrhardt.
Opracował Jurek 'Murdok' Osiński i Piotr 'Kruchy' Kruszyński przy wydatnej pomocy Jana Gaferta na podstawie:
- Wikipedia.de
- Wartburg 311/312/353 (1955-1991) z serii Schrader-Motor Chronik - Horst Ihling.
- Wartburg-Peter.de
- Zentrales Wartburg Forum
- Oryginale Foldery Reklamowe wydane nakładem fabryki VEB.
- Polski tygodnik 'Motor'
- Książka Wydana Nakładem Stowarzyszenia Automobilbau Museum Eisenach pt. "AWE Automobile Welt Eisenach - Die Ausstellung".
- Jürgen Lisse: "Fahrzeuglexikon Wartburg" - ISBN: 978-3-937496-20-3
Tekst pierwotny zredagował pod przewodnictwem autora oraz uzupełnił - Piotr 'Kruchy' Kruszyński
Osoby znające dokładnie losy marki i daty następowania poszczególnych modyfikacji zapraszamy do uzupełniania kalendarium na podstawie sprawdzonych źródeł. Propozycje prosimy kierować pod adres mejlowy: Redakcja@WartburgRadikalz.com
Wszelkie Prawa Zastrzeżone. Kopiowanie tylko za zgodą WartburgRadikalz.com
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz